ورود واکسن «کووپارس»به چرخه واکسیناسیون در نیمه آبان

به گزارش راهبرد معاصر، محمد حسین فلاح مهر،معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس در برنامه صبح پارسی شبکه جام جم، گفت: در ایران دو مرکز مهم واکسن سازی با یک قرن تجربه وجود دارد، اولین مرکز آن پاستور است و برای کنترل وبا در سال 1299 تشکیل شد و واکسن‌های دیفتری و آبله را هم تولید کردند. بعد از آن انستیتو رازی برای کنترل طاعون گاوی تشکیل شد و بعد به واکسن های انسانی برای کنترل ویروس ها در بین انسان ها روی آوردیم.

وی تصریح کرد: در حال حاضر دو واکسن اصلی کشور یعنی سل و هپاتیت در موسسه پاستور تولید می‌شود؛ موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در حال حاضر از 10 واکسن اجباری در کشور 7 واکسن را تولید می‌کند، هپاتیت نوع دو به کمک واکسن های موسسه رازی کاملا ریشه کن شده است.

فلاح مهر بیان داشت: واکسن فلج اطفال و عفونت های پزشکی هم در این موسسه تولید می شود. فلج اطفال درمان ندارد و ما در منطقه ای قرار داریم که به خاطر مشکلات بهداشتی در کشورهای اطراف، در کشورهای همسایه گزارش هایی را از این بیماری داریم و این واکسن را در اطراف مرزهایمان هم به افراد تزریق می کنیم.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس افزود: واکسن ویروس‌های سرخک، سرخه و اوریون هم توسط تولیدات رازی تولید و این بیماری کنترل شده است. دو واکسن باکتریایی دیفتری و کزاز توسط این مرکز تولید و هم در خردسال و هم در بزرگسال استفاده می‌شود.

وی افزود:‌دو فراورده آنتی سرم مار گزیدگی و عقرب گزیدگی را تولید می‌کنیم؛ زیرا ایران دومین کشور از نظر مار و عقرب گزیدگی است. سالانه حدود 100 هزار مورد گزارش گزیدگی داریم که با استفاده از محصولات رازی از بروز اتفاقات بد پس از گزیدگی جلوگیری می شود.

فلاح مهر ادامه داد: همزمان با شروع کرونا در دنیا این موسسه واکسن سازی را آغاز کرده و حالا واکسن کووپارس رازی وارد فاز سوم آزمایش ها شده است که امیدواریم تا دو هفته آینده نتایجی را در این زمینه جهت اخذ مجوز به وزارت بهداشت ابلاغ کنیم.

وی اظهار داشت: زمانبندی ساخت واکسن بر اساس دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی و دستورالعمل‌هایی که به تبع آن در کشور ما حاکم بود به دو بخش قبل از کرونا و بعد از کرونا تقسیم می شود.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس ابراز داشت:قبل از کرونا به طور میانگین هر واکسن به مدت 5 تا 10 سال مطالعات آن تکمیل می شد که 2 تا 3 سال مطالعات پیش بالینی و حیوانی و ایمنی زایی در حیوان انجام می شد، در ادامه یک سال واکسن وارد فاز یک مطالعات در جمعیت محدود زیر صد نفر و پس از آن یک سال فاز دوم برای ایمنی زایی انجام می شد.

وی تصریح کرد: در پایان نیز دو تا سه سال برای اثر بخشی واکسن ها بررسی می شدند اما بعد از شیوع کرونا با توجه به اتفاقی که در دنیا افتاد سازمان بهداشت جهانی دستور العملی را ایجاد کرد که همه این کارها به صورت موازی پیش برود.

وی فاز پیش بالینی، فاز یک، دو و سه را از مراحل تولید واکسن معرفی کرد و افزود: در پروسه جدید سازمان بهداشت جهانی درصورتی که بین سه تا شش ماه در فاز پیش بالینی مشکلی در مطالعات ایجاد نشد فاز یک به موازات آن آغاز می شود، پس از دو ماه فاز دو و بعد از آن فاز سوم را آغاز می کنیم. این پروسه حداقل شش تا نه ماه زمان می برد و همه مطالعات در موازات هم انجام می گیرد تا در زمان صرفه جویی شود.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس گفت: اولین افرادی که در فاز اول واکسن را دریافت کرده‌اند تا انتهای مطالعات در فاز سوم مورد بررسی و تحت نظر قرار می گیرند، بعد از طی همه این فرایند ها واکسن وارد فاز مصرف اضطراری می‌شود و مجوز این تزریق را دریافت می کند.

وی تصریح کرد: دو سال از این موضوع گذشته و اکثر واکسن های موجود همین فرایند را طی کرده اند. ضایعات کرونا که داریم می بینیم مثل ضایعات روحی، گوارشی، کلیوی و ریوی بسیار بیشتر از عوارضی است که واکسن ممکن است در جمعیت کمی از مردم ایجاد کند.

فلاح مهر تصریح کرد: اینکه می گویند مجوز اضطراری به این دلیل است که در شرایطی این مجوز صادر می شود که اوضاع کشورها در شرایط بحرانی قرار دارد و در شرایط کنونی نیز به خاطر مشکلات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی که کرونا در پی داشت وضعیت بحرانی را ایجاد کرد؛ به همین دلیل مجوز مصرف اضطراری گرفته است.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس افزود: این در حالی است که بسیاری از شرکت هایی که توانسته اند فازهای مطالعاتی را به درستی پشت سر بگذارند مجوز تزریق همگانی گرفته و مجوزشان از حالت اضطراری خارج شده است. هیچ کدام از واکسن‌های موجود در دنیا در این دو سال تا کنون عوارض جدی سال نداشته است.

وی تصریح کرد: در کشورهایی که واکسن را تزریق کرده و به حالت عادی بازگشته اند اگر وضعیت تلفات کرونا را بررسی کنیم با عوارض واکسن قابل مقایسه نیست. به همین دلیل اکثر کشورها 70 درصد مردم خود را در دو نوبت واکسینه کرده‌اند و به دنبال نوبت سوم هستند تا دربرابر واریانت‌های مختلف این ویروس بتوانند مقابله کنند.

سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس بیان کرد:معمولا با تزریق دو دز واکسن، ایمنی نسبی در برابر واریانت های مشابه ایجاد می شود. اولین بار که کرونا در دنیا شناسایی شد واریانت ووهان آن بود و حالا اکثر واکسن ها بر اساس سویه اولیه پکن طراحی شده اند.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس افزود: در حال حاضر واکسن های مختلف 60تا 92 درصد در برابر سویه اصلی ایمنی ایجاد می کنند اما این عدد در برابر سویه های غالب در هر کشور متفاوت است؛ معمولا در برابر کرونا ویروس ها 60 درصد برای واریانت ها و واکسن در نظر می گیرند. اگر واریانت موجود 60 درصد تشابه با سویه واکسن داشته باشد نیاز به تغییر سویه واکسن نیست.

فلاح مهر با اشاره به اینکه از دز سوم به بعد تزریق واکسن دز یادآور نامیده می شود افزود: واکسن ها طول دوره ایمنی زایی دارند که حداقل ایمنی نسبی را ایجاد کنند.

وی اضافه کرد:مطالعات بین 6 تا 9 ماه در واکسن‌های مختلف را پیش بینی کرده اند و با دز یادآوری که با فاصله شش تا نه ماه از دوز دوم تزریق می شود می تواند ایمنی نسبی ایجاد کند.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس ادامه داد: اینکه واکسیناسیون در سال های آینده تداوم داشته باشد یا نه به شرایط بستگی دارد و معلوم نیست. ممکن است مانند واکسن آنفولانزا افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند و پر خطر و در معرض بیماری هستند حداقل سالی یک بار دوز واکسن را دریافت کنند.

سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس خاطرنشان کرد: بعضی از واکسن‌ها 100 درصد ایمنی زایی دارد و اگر درست استفاده شود ایمنی زایی قطعی ایجاد می‌کند مثل واکسن فلج اطفال. بعضی از واکسن‌ها این ایمنی زایی را به میزان کمتر دارند و این موضوع به نوع باکتری و ویروس بستگی دارد.

وی یادآور شد:‌درباره ویروس کرونا چون واریانت‌های آن متفاوت و متغیر است نمی‌توان اطمینانی حاصل کرد اما درباره فلج اطفال یا سرخک چنین نیست. به طبیعت آن جرم بستگی دارد که تغییر پذیر هست یا نه.

فلاح مهر اظهار داشت: واکسن یک تکنولوژی بالا حساب می‌شود و کشورها هم به راحتی تکنولوژی تولید آن را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند. خوشبختانه از یک قرن گذشته این تکنولوژی بومی شده و بیشتر واکسن‌هایی که نیاز داریم را در کشور تولید می کنیم.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس گفت:‌حدودا 16 واکسن انسانی که مهمترین واکسن‌های مورد نیاز کشور است در داخل تولید می‌شود و اکثر آن‌ها بیماری را در کشور کنترل کرده است. در حال حاضر دانش تولید این واکسن‌ها هم هم بومی شده است.

وی گفت: در فرایند تولید واکسن، بحث طراحی و پلن تولید واکسن، چینش فرمول واکسن و اجرای آن، تولید صنعتی و ارزیابی‌های کنترل کیفی مطرح است که این زنجیره در کشور ما بومی سازی شده و دانش آن در اختیار دانشمندان داخلی است.

فلاح مهر خاطرنشان کرد: بر اساس همین دانش فنی موجود، واکسن‌های جدید تولید می‌شود و معدود واکسن‌هایی وجود دارد که به دلایل خاصی از جمله جمعیت کم مصرف کننده، اجباری نبودن و تجاری نبودن در کشور ما تولید نمی‌شود و در سال های گذشته به کشور وارد شده است. کرونا به این تکنولوژی و زیرساخت‌های لازمش در کشور کمک‌های شایانی کرد.

معاون تحقیقات و سخنگوی پروژه تولید واکسن رازی کووپارس تصریح کرد: چند شرکت در حال تولید واکسن هستند که در مرحله تولید صنعتی یا کارآزمایی بالینی وجود دارند. اولین واکسن برکت بود که کارآزمایی و تولید صنعتی آن انجام و ده میلیون دز در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت.

وی ادامه داد: واکسن دوم پاستور است که با همکاری کوبا یکی از مراکز مهم واکسن سازی دنیا تولید شده و 1.2 میلیون دوز آن در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است. واکسن بعدی رازی کووپارس است که حالا اواسط فاز سوم آزمایش‌های آن هستیم و 5 میلیون دز تولید کرده ایم و امیدواریم در نیمه آبان ماه به زنجیره واکسیناسیون وارد شود.

فلاح مهر متذکر شد: واکسن بعدی هم فخرا است که به احتمال زیاد تا پایان آبان ماه به زنجیره واکسیناسیون عمومی وارد می‌شود و کمک شایانی به تولید واکسن برای کرونا و دیگر بیماری‌ها خواهد بود./فارس